Als ergens ter wereld een gedachteballonnetje met een brandend lampje wordt afgebeeld, weet iedereen onmiddellijk wat er bedoeld wordt. Wie een kruiswoordraadsel oplost, weet dat de naam van de uitvinder van de gloeilamp bestaat uit zes letters. Velen weten zelfs dat zijn tweede voornaam Alva is. ‘De man die de twintigste eeuw uitvond’ is heel wat minder bekend, hij is nochtans een tijdgenoot van Thomas Edison.
Na enkele jaren in Europa gewerkt te hebben, emigreerde in 1884 een jonge Servische fysicus-elektrotechnicus uit Kroatië – gelegen in het Oostenrijkse keizerrijk – naar de USA. Van een warme aanbevelingsbrief voorzien, kwam hij aan ten huize van Edison. Deze brief was zo overtuigend dat de grote uitvinder dit jonge talent wel een kans moést verlenen. Edison was na de uitvinding van de gloeilamp en zijn werk betreffende gelijkstroom een uiterst succesvol zakenman geworden met een eigen bedrijf. Hij bood de bedeesde jongeman een baantje aan. Korte tijd later kwamen beiden in conflict. Edison vond eens geen oplossing bij één van zijn prangende problemen en beloofde diegene die het probleem wel kon oplossen een fikse beloning. Nikola Tesla, zo heette de jonge fysicus, kwam met de oplossing. Toen hij zijn rechtmatige beloning opeiste, zei Edison laconiek : “Tesla, u begrijpt niets van Amerikaanse humor”. Het zou nooit meer goed komen tussen deze twee heren.
Nikola Tesla was inmiddels Amerikaans staatsburger geworden. Toen Edison hem ook nog eens loonopslag weigerde, was de maat vol en de jonge man startte zijn eigen bedrijf. Edison en Tesla werden rivalen voor het leven. Edison zette in op gelijkstroom. Het was Tesla die het uiteindelijk met zijn wisselstroom zou halen, niet zonder dat Edison zijn concurrent in diskrediet trachtte te brengen. Edison liet enkele huisdieren opzettelijk doden door zijn medewerkers en probeerde zo de Amerikaanse bevolking te laten geloven dat de stroom van zijn opponent Tesla levensgevaarlijk was voor huishoudelijk gebruik. Tesla overtuigde alsnog investeerder George Westinghouse en een deel van de pers op een demonstratie.
Tijdens de gelijkstroomverlichting zat het publiek in het halfdonker. Er was nauwelijks meer licht dan het publiek gewend was van de olielamp. Toen Tesla de zaal verlichtte met zijn nieuwe wisselstroom werd het eensklaps écht klaar in de ruime balzaal. George Westinghouse geloofde rotsvast in het genie van Tesla toen haast iedereen dweepte met Thomas Edison. Enkele jaren later zou Tesla enkele van zijn lucratieve patentrechten opgeven om zijn vriend Westinghouse te helpen toen die in nauwe schoentjes kwam te zitten. Wat later stroomde het geld letterlijk binnen, in de lade van George Westinghouse.
Nikola Tesla noemde zichzelf liever ontdekker dan uitvinder. Hij zei dat hij zijn ideeën kreeg via zeer gedetailleerde visualisaties. Hij vond zelfs dat hij deze uitvindingen niet zelf bedacht, ze werden hem gewoon ingegeven. Het waren uitingen van de natuur zelf. Hij wist zich enkel diegene die deze nieuwe mogelijkheden, inherent aan de natuur, ontdekte.
“Voordat ik een schets op papier zet, werk ik het hele idee in gedachten uit. In mijn hoofd verander ik de constructie, breng ik verbeteringen aan en zelfs laat ik het apparaat werken. Zonder ooit een schets te tekenen kan ik de maten van alle onderdelen aan instrumentmakers geven. Eenmaal gemaakt passen al die onderdelen, alsof ik de bouwtekeningen echt gemaakt zou hebben. Het maakt me niet uit of ik mijn machine in mijn hoofd of in mijn lab laat draaien. De uitvindingen die ik op deze manier bedacht heb, werkten in dertig jaar zonder uitzondering altijd. Mijn eerste elektrische motor, de draadloze vacuümlamp en vele andere apparaten zijn allemaal precies zo ontwikkeld”.
Dit schreef hij in : My Inventions: The Autobiography of Nikola Tesla.
Tesla was een erg excentrieke geleerde. Hij was begiftigd met uiterst sterk ontwikkelde zintuigen. Hij zei dat hij een onweer hoorde op meer dan tweehonderd kilometer afstand. In het New Yorker Hotel in Manhattan, waar hij het grootste deel van zijn leven verbleef, hoorde hij een klok tikken in een hotelkamer die drie kamers van de zijne gesitueerd was. Het was moeilijk werken en leven voor deze uiterst gevoelige man. Het gonsde letterlijk in zijn hoofd. Hij leed dan ook nog eens aan smetvrees. Niemand wilde hij de hand schudden, zelfs niet bij een belangrijke zakendeal. Hij was geobsedeerd door het getal drie. Toen het eten geserveerd werd in het restaurant van het hotel zorgden obers voor voldoende servetten, steevast een veelvoud van drie. Dit kon zowel vierentwintig zijn, net zo goed als zesendertig. Keurig telde Tesla alles na. Hij is nooit gehuwd geweest al zou hij kortstondig een liefdesrelatie hebben gehad met Anne Morgan, de dochter van magnaat John Pierpont Morgan. Wel had hij een heel hechte vriendschapsband met Katharine Johnson, de vrouw van een van zijn beste vrienden. Omdat geld hem minder aansprak dan wetenschap en techniek en wellicht uit genegenheid voor Katharine had hij George Westinghouse gered van een naderend bankroet. Katharine vroeg Nikola Tesla om Westinghouse bij te springen. Tesla gaf enkele patentrechten op en schonk ze aan de man die in hem vanaf het eerste uur geloofde. Enkele jaren later zou Westinghouse Company uitgroeien tot één van de grootste bedrijven in de USA en dit is nog steeds het geval.
Nikola Tesla en bankier JP Morgan gingen samen zaken doen. Morgan was verlekkerd op draadloze geleiding van signalen, hetgeen later de radio zou worden. Markies Guglielmo Marconi, een vurige bewonderaar van Tesla, ging – nadat hij zijn idool bezocht had in de Verenigde Staten – met de faam en de bijhorende opbrengsten lopen. Jaren later zou dit onrecht nog gedeeltelijk rechtgezet worden nadat bleek dat Marconi meerdere patenten van Tesla geschonden had. Tesla werd postuum aangewezen als de uitvinder van de radio. Marconi wordt tot op heden in de meeste geschiedenisboeken en naslagwerken nog steeds als de uitvinder van de radio vernoemd.
Nadat Tesla het werken onmogelijk was gemaakt door ongeruste buurtbewoners in Colorado, keerde hij terug naar New York. Op Long Island bouwde hij een toren, gefinancierd door bankier John Pierpont Morgan. De Tesla-toren zou dertig meter hoog worden. Morgan wist nauwelijks wat zijn compagnon echt van plan was maar zorgde echter netjes voor het nodige kapitaal. Toen hij vernam dat markies Marconi de radio had uitgevonden en Albert Einstein grote naam maakte op het oude continent, geraakte zijn geduld in zijn beschermeling op. Toen duidelijk werd dat Nikola Tesla elektriciteit zou creëren door een verbinding tussen de ionosfeer en de aarde aan te maken, en zo in staat zou zijn om in eens de hele wereldbol van stroom te voorzien, haakte Morgan af. Hoe zou Morgan die stroom kunnen factureren aan de gebruikers? Deze geweldige uitvinding, in het begin van de twintigste eeuw, ging verloren. Tesla had honderd jaar geleden een methode ontdekt om uit de omgeving vrije energie te tappen. Gauw zou blijken dat er niets gratis is. Tesla kon de hele wereld van stroom voorzien, met een toren van ongeveer dertig meter hoogte. Oninteressant voor zijn financier en zakenpartner.
Vanaf 1915 vond de briljante ontdekker geen belangrijke investeerders meer. Ik vermoed dat de invloed van JP Morgan daar voor veel tussen zat. Tesla werkte verder in stilte, bijgestaan door zijn trouwe kamerdienaar. Hij ontwikkelde een eigen zwaartekrachttheorie die hij nooit zou publiceren en claimde nog een reeks bizarre ontdekkingen. Hij stierf in zijn kleine hotelkamer in Manhattan in 1943 zonder enig bezit. Tesla was zijn hele loopbaan een aanhanger van de ethertheorie. Zo zou de ether als een medium fungeren om elektromagnetische golven zich in het luchtledige te laten voortplanten. Einsteins speciale en algemene relativiteitstheorie uit 1905 en 1916 maakten de ethertheorie van Lord Kelvin onnodig en ongedaan. Nikola Tesla noemde Einsteins theorie – die massa en energie aan elkaar koppelt en beweert dat materie de ruimte kromt – onzin.
Thomas Alva Edison en Nikola Tesla hebben nooit de Nobelprijs in ontvangst genomen. Nochtans waren beiden in 1915 uitgeroepen als laureaten. Beiden zagen echter af van de grootste onderscheiding omdat ze de eer en de geldprijs niet met elkaar wilden delen. De twee heren konden nog steeds niet samen door één deur. De Nobelprijs werd in dat jaar uiteindelijk uitgereikt aan Sir William Henry Bragg en Sir William Lawrence Bragg. Tesla ontving ironisch genoeg wél de Edison-medaille.
Hij leefde op latere leeftijd een teruggetrokken leven ver van de schijnwerpers. Elke dag voerde hij de duiven in het park. Op het einde van de negentiende eeuw was Nikola Tesla nog één van Amerika’s meest beroemde burgers. Gaandeweg geraakte hij in de vergetelheid. Hij overleefde dankzij een leefloon van
Joegoslavië. De eenheid van magnetische fluxdichtheid is naar Tesla genoemd (T). Hoewel veel van de huidige technologie functioneert op basis van de ontdekkingen van deze grote geleerde, werd de wereld belangrijke vooruitgang onthouden. Ter wijl Nikola Tesla rondtoerde in zijn automobiel zonder brandstof – hij tapte de energie uit de omgeving – werd het stil rond deze uitzonderlijke man.
Misschien is de wereld nu wel klaar. Wat niet lukte in Tesla’s tijd, wordt nu misschien wel haalbaar. Via de communicatiemiddelen die er tegenwoordig zijn – draadloos verkeer is trouwens een ontdekking van Tesla – wordt de wereldbevolking accurater op de hoogte gehouden van de mogelijkheden. Het internet toont hier zijn waarde. Tesla had veel in petto dat nooit het levenslicht heeft gezien. Als Tesla en Tavakoli iets gemeen hebben dan is het dat ze de mogelijkheden van het elektromagnetisch veld begrijpen en toepassen om de mensheid te dienen.
Ondertussen heeft ir. Tavakoli zijn volledige levenswerk – ongeveer driehonderd patenten en andere informatie – via USB-stick – getransfereerd naar verschillende geïnteresseerde naties via hun ambassade in België. Het aantal landen dat ondertussen de vrij aangeboden kennis opgehaald heeft, loopt elke week op. De grootste supermachten staan op dit lijstje. Aan het bed van Karin kreeg ik een voorsmaakje van ongeziene mogelijkheden. Ik weet stellig dat de wereld en de bevolking gediend zal zijn met deze kennis en de toepassing van deze kennis. Of de mensheid deze keer via haar regeringsleiders wel de geboden kans grijpt, valt nog te bezien.
Hoofdstuk 6 uit ‘de technologie van het wonder’ – Jo Vandemeulebroucke
Comments are closed